Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16. maddesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyla evlenen yabancılar için vatandaşlık kapısı aralanmaktadır. Ancak bu yolla vatandaşlık kazanabilmek için belirlenen bazı önemli şartlar bulunmaktadır. Bir Türk vatandaşıyla en az üç yıldır evli olan ve evliliğini yasal çerçevede sürdüren yabancılar, vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler. Bu sürecin temelinde yatan üç esaslı koşul ise şunlardır:

• Aile birliği içinde fiilen yaşama
• Evlilik birliğiyle bağdaşmayacak herhangi bir faaliyette bulunmama
• Milli güvenlik ve kamu düzeni açısından herhangi bir engel teşkil etmeme

Bu koşulların yerine getirilip getirilmediği titizlikle araştırılır. Değerlendirme sürecinde, eşlerin aynı meskende birlikte ikamet etmeleri, sosyal çevredeki komşuluk ilişkileri, ortak çocuklarının bulunup bulunmadığı ve aile düzeni içerisindeki davranışları gibi somut göstergeler belirleyici rol oynar. Ne var ki, kamu düzenini tehdit edici davranışlar veya adli sicilde yer alan ciddi kayıtlar, vatandaşlık başvurusunun olumsuz sonuçlanmasına yol açabilir.

⚖️ Danıştay'dan Emsal Karar: Beraat Eden Yabancıya Vatandaşlık Yolunda Engel Yok

Bu noktada, Danıştay'dan çıkan önemli bir karar, vatandaşlık başvurularında yaşanan bazı tereddütlere ışık tutmuştur. T.C. Danıştay 10. Dairesi’nin E.2012/8455, K.2015/4050 sayılı ve 5 Ekim 2015 tarihli kararı, özellikle hakkında adli bir süreç yürütülmüş ancak beraat etmiş yabancıların durumuna dair emsal niteliği taşımaktadır.

Danıştay 10. Dairesi, evlenme yoluyla Türk vatandaşlığına müracaat eden Rusya uyruklu bir kadının başvurusunun reddedilmesini hukuka aykırı bulmuştur. İdarenin ret gerekçesi, başvuru sahibinin hakkında daha önce açılmış ancak beraatle sonuçlanmış bir ceza davasıydı. Ancak Danıştay, bu yaklaşımın yeterli olmadığını belirterek konuyu daha geniş bir perspektiften değerlendirdi.

Karara konu olan davacının durumu incelendiğinde, hakkında "suç örgütü kurmak, yönetmek ve fuhuşa aracılık etmek" gibi ciddi iddialarla bir dava açılmış olmasına rağmen, bu davadan beraat ettiği tespit edilmiştir. Dahası, davacının eşiyle müşterek çocukları bulunduğu, ortak bir konutta yaşadıkları, komşuluk ilişkilerinin mevcut olduğu ve yükseköğrenimine devam ettiği belirlenmiştir. Bu unsurlar, "aile birliği içinde yaşama" şartının fiilen sağlandığını açıkça göstermiştir.

İlk derece mahkemesi, idarenin vatandaşlığa kabul konusunda geniş bir takdir yetkisi olduğunu vurgulayarak davayı reddetmişti. Ancak Danıştay, beraatle sonuçlanmış bir ceza davasının, idarenin takdir yetkisi dahilinde olsa bile, otomatik olarak kamu düzeni için bir tehdit olarak yorumlanamayacağının altını çizdi. Ayrıca, davacının beraat kararından sonra Türkiye’de kaldığı süre boyunca herhangi bir olumsuz davranışının tespit edilmemesi de Danıştay’ın kararında etkili olmuştur. Bu gerekçelerle Danıştay, Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin ret kararını bozarak, idari işlemin iptali yönünde hüküm vermiştir.

📌 Kararın Önemi

Bu Danıştay kararı, Türk vatandaşlığına başvuru süreçlerinde önemli prensipleri pekiştirmiştir:

• Fiili Aile Birliğinin Önceliği: Vatandaşlık başvurularında, aile birliğinin fiili olarak sürdürülmesi ve ortak yaşamın varlığı, yasal engellerin değerlendirilmesinde belirleyici bir unsur olarak öne çıkmıştır.
• Beraat Kararının Gücü: Hakkında beraat kararı verilen bir yabancının geçmişteki suç isnatlarının, otomatik olarak milli güvenlik veya kamu düzenine tehdit oluşturduğu varsayımını ortadan kaldırmıştır. Beraat kararı, kişinin yasal olarak suçsuz olduğunun kabulünü ifade eder ve bu durumun vatandaşlık başvurusunda dikkate alınması gerektiğini göstermiştir.
• Emsal Niteliği: Bu karar, benzer şekilde geçmişte adli bir süreç yaşamış ancak beraat etmiş olan yabancıların Türk vatandaşlığı başvurularında önemli bir emsal teşkil etmektedir. İdare, bu tür durumlarda sadece geçmişteki suç isnadına dayanarak otomatik ret kararı veremeyecek, kişinin güncel durumunu ve fiili aile birliğini kapsamlı bir şekilde değerlendirmek zorunda kalacaktır.
  
  

  Detaylı bilgi ve Danışmanlık için bize ulaşın: bilgi@memurhukuk.com