7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’na göre, güvenlik soruşturmasının olumsuz sayılabilmesi için yalnızca kanunda ve yönetmelikte açıkça belirtilen suçların bulunması gerekir. Yakın zamanda verilen emsal niteliğindeki bir Danıştay kararı, bu ilkeyi bir kez daha teyit etti: "Silahla Tehdit" ve "Basit Yaralama" suçları bu tahdidi listede yer almadığı için, sırf bu gerekçeyle tesis edilen işlem mahkeme tarafından iptal edildi. Bu karar, kamu görevine atanmak isteyen adaylar için önemli bir hukuki yol gösterici niteliği taşıyor.

Kararın Arka Planı

Dava konusu olayda, davacı hakkında Gelibolu 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde “Silahla Tehdit” ve “Basit Yaralama” suçlarından devam eden bir kovuşturma bulunuyordu. İlgili idare, bu adli süreci gerekçe göstererek davacının güvenlik soruşturmasını olumsuz değerlendirdi ve askeri öğrenci statüsünü sonlandırma kararı aldı.

Ancak yapılan yargılamada aşağıdaki önemli tespitlere yer verildi:

• Söz konusu suçlar, Askeri Öğrenci Yönetmeliği’nin 11/g maddesinde yer alan tahdidi (sınırlı sayılı) suçlar arasında bulunmuyor.
• Davacı hakkında bu suçlara ilişkin herhangi bir mahkûmiyet veya HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) kararı bulunmuyor.
• 7315 sayılı Kanun kapsamında yapılan güvenlik soruşturmasında, davacının görevin gerektirdiği nitelikleri olumsuz etkileyecek somut bir olgu veya istihbari bilgiye rastlanmadı.

Bu değerlendirmeler ışığında Ankara 11. İdare Mahkemesi, idarenin işlemini hukuka aykırı bularak iptal kararı verdi. Karar, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İDD tarafından da onanarak kesinleşti.

Güvenlik Soruşturması Hukuki Değerlendirme

Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanabilmesi için mevzuatta iki temel şart öngörülmektedir:

1. Yönetmelikte tahdidi olarak sayılan suçlardan birine ilişkin bir durumun varlığı,
2. Ya da 7315 sayılı Kanun uyarınca göreve engel oluşturacak somut bir istihbari veri bulunması.

Davacı hakkında ne tahdidi suçlara ilişkin bir mahkûmiyet kararı vardı ne de göreve engel teşkil edecek somut bir istihbarat bilgisi. Sadece devam eden bir kovuşturmanın varlığı, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması için yeterli bir sebep olarak kabul edilmedi.

Bu nedenle mahkeme, idari işlemin "sebep unsuru"nu hukuka uygun bulmayarak iptal kararı verdi. Bu emsal karar, idarenin güvenlik soruşturması gerekçelerini soyut kanaatlere değil, açık mevzuat hükümlerine ve somut, delillere dayandırması gerektiğini bir kez daha net bir şekilde ortaya koydu.

Neden Önemli?

• Tahdidi liste dışında kalan suçlar, güvenlik soruşturmasının olumsuz sayılması için gerekçe olamaz. Yasalarda açıkça belirtilmeyen bir suçtan dolayı kamu görevine atanma hakkı engellenemez.
• Sadece bir soruşturma veya kovuşturmanın varlığı, tek başına kamu görevine engel değildir. Mahkûmiyet ya da somut olgular olmadan spekülatif gerekçelerle işlem yapılamaz.
• İdari işlemler, sebep unsuru bakımından yargısal denetime tabidir. İdarelerin keyfi uygulamalarına karşı hukuki güvence sağlanmıştır.
• Bu karar, askeri öğrenciler, memur adayları ve güvenlik soruşturmasına tabi tüm personel için yol gösterici bir emsal karardır. Hak arama süreçlerinde adaylara güçlü bir dayanak sunmaktadır.