Bursa Bölge İdare Mahkemesi'nden emsal nitelikte bir karar çıktı! Bu karar, disiplin süreçlerinde "tarafsızlık" ilkesinin ne kadar hayati olduğunu bir kez daha vurguladı ve yargı denetiminden geçmemiş disiplin cezalarının tek başına sözleşme feshi için yeterli olamayacağını net bir şekilde ortaya koydu. Peki, bu önemli karar tam olarak ne anlama geliyor ve hangi hukuki ilkeleri güçlendiriyor?

Aynı Amir, Aynı Ceza: Hukuk Aykırı!

Mahkeme, bir disiplin sürecinde aynı amirin hem soruşturmayı başlatıp hem savunma isteyip hem de cezayı vermesi durumunda tarafsızlık ve objektiflik ilkelerinin ağır bir şekilde ihlal edildiğini açıkça belirtti. Ayrıca, Anayasa'nın güvencesi altındaki yargı yolunun kapalı olduğu dönemlerde verilen disiplin cezalarının, tek başına bir çalışanın sözleşmesinin feshi için hukuken yeterli olamayacağının altını çizdi.

Uzman Onbaşı Feshine Yargı Müdahalesi

Olay, bir Kolordu Komutanlığı emrinde görevli piyade uzman onbaşının sözleşmesinin feshedilmesiyle başladı. Davacıya son bir yıl içinde iki farklı disiplin amirinden toplam 8 disiplin cezası verilmişti. Bu cezalar gerekçe gösterilerek, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun ilgili maddesi uyarınca sözleşmesi feshedildi. Ancak davacı, bu feshin iptali ve özlük haklarının iadesi istemiyle dava açtı. Davanın seyrinde, feshin dayanağı olan bazı disiplin cezalarının verildiği tarihlerde yargı yolunun kapalı olduğu ve bu cezaların hukuki denetimden geçmediği tespit edildi.

Usul Hataları ve Tarafsızlık İhlali: "Aynı Amirin Eliyle" Verilen Cezalar

Mahkeme, disiplin süreçlerindeki en kritik eksikliği şu şekilde belirledi: Disiplin cezalarına konu olayları tespit eden, savunma isteyen, savunma istem yazısını tebliğ eden ve nihayetinde disiplin cezasını veren kişinin aynı amir olması. Bu durum, hukuk devleti ilkesinin temelini oluşturan tarafsızlık ve objektiflik ilkelerini doğrudan ihlal ediyor. Zira aynı kişinin hem iddia makamı hem de karar makamı gibi hareket etmesi, adil bir değerlendirmenin ve yargılamanın önündeki en büyük engeldir. Tarafsızlık ilkesi ihlali, verilen cezaları usul yönünden sakatlar ve hukuka uygunluk zeminini ortadan kaldırır.

Yargı Yolunun Kapalı Olduğu Cezalar Fesih Dayanağı Olamaz!

Kararda vurgulanan bir diğer önemli nokta ise, davacıya verilen disiplin cezalarının bir kısmının verildiği dönemde yargı yolunun kapalı olmasıydı. Bu, cezaların hiçbir yargısal denetimden geçmeden kesinleşmesi anlamına geliyordu. Mahkeme, bu tür cezaların, Anayasa'nın 125. maddesinde güvence altına alınan "hukuki denetim" ilkesine aykırılık oluşturduğu için sözleşme fesih işlemine tek başına dayanak yapılamayacağına hükmetti. Her vatandaşın idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolunun açık olması Anayasal bir güvencedir.

Kararın Sonucu: Fesih İptal Edildi, Haklar İade Edildi

Bursa Bölge İdare Mahkemesi, tüm bu gerekçelerle uzman onbaşının sözleşmesinin feshini iptal etti:

• Disiplin cezalarının tarafsızlık ilkesine aykırı şekilde verilmesi.
• Cezaların yargı denetiminden geçmemesi.
• Fesih işleminin sağlam bir hukuki dayanağının bulunmaması.

Ayrıca, davacının yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verildi. Bu karar, kamu görevlilerinin disiplin süreçlerindeki haklarının korunması ve hukuk güvenliğinin sağlanması açısından önemli bir emsal teşkil ediyor.

📌 Mahkeme Kararı: Bursa BİM 5. İDD, 2021/204 E. – 2022/3827 K.